Հայաստանում և ոչ մի ոլորտ Հայաստանից չի ղեկավարվում և դա արդեն փաստ է: Քաղաքականություն, տնտեսություն, լոգիստիկա, կրթություն, առողջապահություն, էկոլոգիա, գիտություն և այսպես շարունակ:
Ոչ մի ոլորտ տեղական կուրացիայի ներքո չէ:
Եթե Հայաստանի ներքին և արտաքին քաղաքականությունը Հայաստանում որոշվեր, ապա ընդդիմությունը, հերթական ընտրություն-շոուին պատրաստվելու փոխարեն, շատ վաղուց սահմանադրական ճգնաժամ կստեղծեր, պետության նախկին ղեկավարները ճակատագրական բացահայտումներ կհրապարակեին: Եթե Հայաստանում ինքնուրույն տնտեսական քաղաքականություն վարելու անգամ նշույլներ լինեին, ապա Հայաստանը վաղուց ապաշրջափակված կլիներ և կախված չէր լինի Ալիևի կամ Էրդողանի քմահաճույքից:
Հայաստանի կրթությունը, գիտությունը, առողջապահությունը, շրջակա միջավայրն այլևս ուղիղ փոխկապակցված են օտարերկրյա ներդրումների և դրամաշնորհների հետ:
Հայ ազգը (եթե կարելի է այդպես անվանել) աստիճանաբար վերածվեց ժողովրդի, այնուհետև` բնակչության: Դե, իսկ բնակչությունը ոչ միշտ է երկրի տերը: Այս իմաստով, հաշվի առնելով բնակչության իրավունքների զանգվածային խախտումները և վերջինիս հանդեպ օրեցօր սաստկացող ֆինանսական տեռորը, կարելի է եզրակացնել, որ Հայաստանի բնակչությունը Հայաստանում վարձով է ապրում:
Սինգապուր, Հարավային Կորեա, Իռլանդիա, Վիետնամ, Ռուանդա: 1960-80-ականներին այդ պետությունները շատ աղքատ էին, պատերազմներից ավերված, զանգվածային արտագաղթով: Սակայն վերջիններիս հաջողվեց բարեփոխումներ իրականացնել: Բոլորի դեպքում կարևոր դեր խաղաց հստակ արտաքին քաղաքական վեկտորի ընտրությունը: Մնացածն ածանցյալ էր:
Ցավոք, Հայաստանը բացառում է Սինգապուրի, Ռուանդայի, առավել ևս` Իռլանդիայի, ուղին: Նորանկախ Հայաստանի բոլոր ղեկավարները «հմայվել են» Վենեսուելայով, Բելառուսով, Հյուսիսային Կորեայով և, միգուցե` Տաջիկստանով:
Կարելի՞ է փոխել իրավիճակը: Իհարկե` միայն արմատական իշխանափոխությամբ:
Իսկ, ե՞րբ:
Միայն այն ժամանակ, երբ Հայաստանում վարձով ապրող բնակչությունը (գոնե` զգալի մասը) վերածվի ժողովրդի, այնուհետև` ազգի:
Որտեղի՞ց սկսել:
Իհարկե... մանկապարտեզից:
Կարեն ՀԵՔԻՄՅԱՆ